Το Μυστήριο του Σταυ­ρού α­πο­κα­λύ­πτει και την α­νυ­πο­λό­γι­στη α­ξί­α του αν­θρώ­που

Το Α και το Ω της ορθοδόξου πί­στε­ως εί­ναι το μυ­στή­ριο του Σταυ­ρού, δη­λα­δή η σταυ­ρι­κή θυ­σί­α του Κυ­ρί­ου μας Ι­η­σού Χρι­στού. Ο Χρι­στός ήρ­θε στον κό­σμο και έ­γι­νε άν­θρω­πος για να σταυ­ρω­θεί. Ο σταυ­ρι­κός θά­να­τός Του απο­τε­λεί την πη­γή της σω­τη­ρί­ας μας. Χω­ρίς την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα του Σταυ­ρού δεν υ­πάρ­χει η Α­νά­στα­ση. Δεν υ­πάρ­χει η νί­κη επί του δι­α­βό­λου και της α­μαρ­τί­ας. Δεν υ­πάρ­χει η υ­πέρ­βα­ση του θα­νά­του και της φθο­ράς. Δεν υ­πάρ­χει η ελ­πί­δα ζωής αι­ω­νί­ου. Ό­λα τα α­γα­θά πη­γά­ζουν α­πό τον Σταυ­ρό του Κυ­ρί­ου μας. Αυ­τή την α­δι­α­φι­λο­νί­κη­τη αλή­θεια δι­α­τρα­νώ­νει η Εκ­κλη­σί­α μας στους ύ­μνους της : «Ο Σταυ­ρός σου, Κύ­ρι­ε, ζω­ή και α­νά­στα­σις υπάρ­χει τω λα­ώ σου…­».

Το μυ­στή­ριο του Σταυ­ρού, ο ε­σταυ­ρω­μέ­νος Ι­η­σούς, α­πο­τε­λεί το κέν­τρο, την καρ­διά και του κη­ρύγ­μα­τος της Εκ­κλη­σί­ας α­πό τα πρώ­τα α­πο­στο­λι­κά χρό­νια μέ­χρι σή­με­ρα. Τo υ­πο­γράμ­μι­σε σή­με­ρα, Με­γά­λη Πα­ρα­σκευ­ή, το α­πο­στο­λι­κό α­νά­γνω­σμα πού προ ολί­γου α­κού­σα­με : «Ου γαρ έκρι­να του ειδέ­ναι τι εν υμίν ειμή Ιη­σούν Χρι­στόν, και τούτον ε­σταυ­ρω­μέ­νον». Σκο­πός και ε­πι­δί­ω­ξη του α­πο­στό­λου Παύ­λου ή­ταν, ό­σοι ά­κου­γαν και α­πο­δέ­χον­ταν το κή­ρυγ­μά του να γνω­ρί­σουν πρω­τί­στως και κυ­ρί­ως το μυ­στή­ριο του ε­σταυ­ρω­μέ­νου Ιη­σού. Και τον «λό­γο του Σταυ­ρού» συ­νε­χί­ζει να ι­ε­ρουρ­γεί η Εκ­κλη­σί­α του Χρι­στού.

Ο ΣΤΑΥ­ΡΟΣ του Χρι­στού μας απο­κα­λύ­πτει τη δύ­να­μη και τη σο­φί­α του Θε­ού. Ο Θε­ός ε­πι­λέ­γει να σώ­σει τον κό­σμο δι­α­μέ­σου του σταυ­ρι­κού θα­νά­του του Μο­νο­γε­νούς Υιού Του· έναν τρό­πο πού στα μά­τια των αν­θρώ­πων εί­ναι σκάν­δα­λο και στη λο­γι­κή τους μω­ρί­α. Σκάν­δα­λο, για­τί είναι δύ­σκο­λο να πι­στέ­ψουν ό­τι ο παν­το­δύ­να­μος Θε­ός σταυ­ρώ­νε­ται και με τον σταυ­ρι­κό Του θά­να­το σώ­ζει και ζω­ο­ποι­εί το αν­θρώ­πι­νο γέ­νος. Και μω­ρί­α, για­τί προ­σκρού­ει στη φτω­χή αν­θρώ­πι­νη λο­γι­κή η πί­στη και η ελ­πί­δα σ᾽ έ­να Θε­ό, πού τε­λι­κά δεν μπό­ρε­σε να σώ­σει α­πό τον πλέ­ον ε­πο­νεί­δι­στο θά­να­το ού­τε τον ίδιο τον ε­αυ­τό του.

Ο Θε­ός ό­μως δεν δε­σμεύ­ε­ται α­πό τα φαι­νό­με­να και δεν υ­πο­τάσ­σε­ται στις α­παι­τή­σεις της συλ­λο­γι­στι­κής μας. Επι­λέ­γει να μας α­πο­κα­λύ­ψει τη δύ­να­μη και τη σο­φί­α Του δι­α­μέ­σου του σταυ­ρού του Μο­νο­γε­νούς Υιού Του. Έτσι, κα­τά τον Α­πό­στο­λο, γι᾽ αυ­τούς πού τε­λι­κά πι­στεύ­ουν, ο ε­σταυ­ρω­μέ­νος Χρι­στός εί­ναι «Θε­ού δύ­να­μις και Θε­ού σο­φί­α». Και οι ί­διοι, α­φο­σι­ω­μέ­νοι μα­θη­τές και τα­πει­νοί προ­σκυ­νη­τές του Σταυ­ρού Του.

ΤΟ ΜΥ­ΣΤΗ­ΡΙΟ του Σταυ­ρού είναι α­κό­μη και μυ­στή­ριο α­γά­πης· της ά­πει­ρης α­γά­πης του Θε­ού προς τον άν­θρω­πο. Τί­πο­τε άλ­λο δεν απο-κα­λύ­πτει την α­γά­πη του Θε­ού στον άν­θρω­πο ό­σο η ε­ναν­θρώ­πη­ση και το σταυ­ρι­κό Πά­θος του Μο­νο­γε­νούς Υιού Του. Ο Θε­ός «αγά­πη εστί» κα­τά τον ευ­αγ­γε­λι­στή Ιω­άν­νη (Α’ Ι­ω. 4,8). Και το μέ­γε­θος της αγά­πης του Θε­ού, το πλά­τος και το βά­θος της, φα­νε­ρώ­νε­ται για χά­ρη μας στην εναν­θρώ­πη­ση και τον Σταυ­ρό του Θε­αν­θρώ­που Κυ­ρί­ου μας.

Στο θείο Πά­θος συγ­κε­φα­λαι­ώ­νε­ται η α­γά­πη του Θε­ού για ό­λους ε­μάς τους α­δύ­να­μους και α­μαρ­τω­λούς αν­θρώ­πους. Ο Σταυ­ρός είναι ο θρό­νος δό­ξης της α­γά­πης του Θε­ού. Ο θά­να­τος του ε­ναν­θρω­πή­σαν­τος Θε­ού συ­νι­στά την κο­ρύ­φω­ση της α­γά­πης Του «ί­να σω­θή ο κό­σμος δι᾽ αυτού» (Ιω. 3,17). Γρά­φει ο α­πό­στο­λος Παύλος προς Ρω­μαί­ους : Ο Θε­ός α­πο­δει­κνύ­ει την α­γά­πη Του σ᾽ ε­μάς με το ό­τι, ενώ ε­μείς ή­μα­σταν α­κό­μη α­μαρ­τω­λοί, ο Χρι­στός πέ­θα­νε για μᾶς (Ρωμ. 5,8).

ΤΟ ΜΥ­ΣΤΗ­ΡΙΟ του Σταυ­ρού, πα­ράλ­λη­λα, α­πο­κα­λύ­πτει και την α­νυ­πο­λό­γι­στη α­ξί­α του ανθρώ­που. Είναι τό­σο με­γά­λη η αξί­α μας στα μά­τια του Θε­ού, ώ­στε, αν και α­πο­μα­κρυν­θή­κα­με α­πό κον­τά Του, Ε­κεί­νος ε­ξα­κο­λού­θη­σε να μας α­γα­πά.

Από α­γά­πη έστει­λε τον Μο­νο­γε­νή Υιό Του στον κό­σμο. Α­πό α­γά­πη ο ε­ναν­θρω­πή­σας Κύ­ριος α­νυ­ψώ­θη­κε πά­νω στον σταυ­ρό για τη δι­κή μας σω­τη­ρί­α. Ό­πως, λοι­πόν, δεν υ­πάρ­χει με­γα­λύ­τε­ρη έκ­φρα­ση της α­γά­πης του Θε­ού α­πό τον σταυ­ρό, έ­τσι δεν υ­πάρ­χει και με­γα­λύ­τε­ρη ε­ξύ­ψω­ση του αν­θρώ­που από τη σταυ­ρι­κή θυ­σί­α του Κυ­ρί­ου για χά­ρη μας. Το αίμα του Χρι­στού, πού έ­χυ­σε πά­νω στον σταυ­ρό, γρά­φει ο α­πό­στο­λος Παύλος, μας δί­νει παρ­ρη­σί­α ε­νώ­πιον του θρό­νου του Θε­ού (Ε­βρ. 10,19).

Ευλογημένε Ι­ησού Χριστέ,

Σε ευχαριστούμε που μας αξιώνεις να στα­θού­με κά­τω α­πό τον Σταυ­ρό Σου. Ν᾽ α­τε­νί­σου­με το α­κή­ρα­το σώ­μα Σου κα­θη­λω­μέ­νο ε­πί του ξύ­λου του σταυ­ρού. Ν᾽ α­σπα­στού­με ευλα­βι­κά τα μα­τω­μέ­να πό­δια Σου.
Φώ­τι­σε, Κύ­ρι­ε, το νου μας και μυ­στα­γώ­γη­σε την καρ­διά μας στο μυ­στή­ριο του Σταυ­ρού Σου.
• Να συ­νει­δη­το­ποι­ή­σου­με ό­τι ο Σταυ­ρός Σου εί­ναι η πη­γή της σω­τη­ρί­ας και το κέν­τρο της ζωής μας.
• Να αι­σθαν­θούμε στα μύ­χια της υπάρ­ξε­ώς μας τον πλού­το της αγά­πης Σου, αλ­λά και την α­ξί­α μας πού απο­δει­κνύ­ει ο Σταυ­ρός Σου.
• Ν᾽ αν­τα­πο­κρι­θούμε κι ε­μείς οι α­νά­ξιοι στην α­γά­πη Σου. Ν᾽ α­γα­πή­σου­με θερ­μό­τε­ρα και ειλι­κρι­νέ­στε­ρα και Σέ­να και τους α­δελ­φούς μας.
• Και να αγω­νι­ζό­μα­στε να ζού­με ως μα­θη­τές του Σταυ­ρού Σου, με α­φο­σί­ω­ση και αυ­τα­πάρ­νη­ση, την ευ­λο­γη­μέ­νη χρι­στι­α­νι­κή ζω­ή στην ο­ποί­α μας έ­χεις προ­σκα­λέ­σει.

Η δύναμη του Σταυρού, δεν διαφέρει καθόλου από την αιώνια και άναρχη εκείνη δύναμη που έφερε τους κόσμους στο είναι, και συνεχίζει να καθοδηγεί αδιάλειπτα την κτίση. Την δύναμη που οδηγεί την κτίση με τρόπο θεϊκό, ανώτερο από κάθε γνώση, σύμφωνα με το θείο θέλημα.
Ιδού λοιπόν η άπειρη δύναμη του Θεού σκηνώνει στον Σταυρό, όπως ακριβώς ενοικούσε ακατάληπτα στην Κιβωτό, την Κιβωτό που ο λαός Του προσκυνούσε με μεγάλη τιμή και δέος. Ο Θεός επιτελούσε δια της Κιβωτού θαύματα και σημεία φοβερά σε όσους δεν δίσταζαν να την ονομάζουν Θεό, σ’ αυτούς που στην όψη της έβλεπαν τον Θεό. Γιατί η Κιβωτός έφερε το δοξασμένο και τιμημένο όνομά Του. Και δεν ήταν μόνον ο λαός του Ισραήλ που την τιμούσε με τούτο το όνομα, αλλά και τα ξένα έθνη, και οι εχθροί του, καθώς έλεγαν «αλίμονο σ’ εμάς, γιατί ο Θεός του λαού ήλθε σήμερα στο στρατόπεδο». Η δύναμη αυτή, που τότε κατοικούσε στην Κιβωτό, σήμερα πιστεύουμε πως ενοικεί στο προσκυνητό σημείο του Σταυρού. Σημείο που το τιμούμε και το ευλαβούμαστε.

Εκτός από την στάμνα με το Μάννα, τις πλάκες όπου έγραψε ο Μωυσής τον νόμο, το ραβδί του Ααρών που είχε βλαστήσει, τί ήταν αυτό που ενοικούσε στην Κιβωτό και την έκανε τόσο φοβερή, χαρίζοντάς της κάθε είδους δυνάμεις και σημεία; Δεν είναι αλήθεια, πως ο Μωυσής και ο λαός γονάτιζαν μπροστά στην Κιβωτό τρέμοντας από το βαθύ δέος; Ο Ιησούς του Ναυή δεν έμεινε πεσμένος «επί την γην επί πρόσωπον» από το πρωί μέχρι το απόγευμα; Και δεν φανερώθηκαν οι φοβερές αποκαλύψεις του Θεού στην Κιβωτό, ώστε αυτή να τιμάται ως σκήνωμα της δόξας του Θεού; Η δόξα τούτη του Θεού άφησε την Κιβωτό, και ενοίκησε μυστηριακά στον Σταυρό. Και σ’ αυτόν τώρα κατοικεί.

Η δύναμη τούτου του σκηνώματος φανερώνεται στον Σταυρό με τόσο ισχυρά σημεία, που όχι μόνον δεν υπολείπονται αυτών της παλαιάς εποχής, αλλά μάλιστα τα ξεπερνούν. Τα έργα των αποστόλων, όπως τα περιγράφουν οι Πράξεις, δεν είναι μεγαλύτερα από τα παλαιά σημεία; Φυσικά, όποιος δεν τα δέχεται, δεν θα πιστέψει ούτε και στα πρώτα.

Με την δύναμη του Σταυρού πολλοί υπέταξαν τα άγρια θηρία, έδειξαν θάρρος μπροστά στην φωτιά, περπάτησαν επάνω σε λίμνες, ανέστησαν νεκρούς, απέτρεψαν επιδημίες. Έκαναν να αναβλύσουν πηγές σε γη αποξηραμένη και έρημη, έθεσαν όριο στην θάλασσα, διέταξαν ορμητικούς ποταμούς να τους ακολουθήσουν, και αντίστρεψαν την κατεύθυνση των ρευμάτων.

Κι ο Σατανάς ακόμη, και όλη η τυραννία του, τρομοκρατούνται όταν σχηματίζουμε το σημείο του Σταυρού μπροστά τους. Στην παλαιά εκείνη διακονία του Θεού, οι άνθρωποι, παρ’ όλο που είδαν σημεία και θαύματα, ωστόσο ήταν ανίκανοι να ξεριζώσουν έστω και την μικρότερη αμαρτία. Ενώ η διακονία του Σταυρού καταστρέφει την αμαρτία, όπως ένα βαρύ αντικείμενο που πέφτει πάνω στον ιστό της αράχνης. Κι έτσι τώρα ακόμη και γυναίκες, ακόμη και παιδιά, μπορούν να αντιμετωπίζουν με το κεφάλι ψηλά τον θάνατο, τον τόσο τρομακτικό για την ανθρώπινη φύση. Αυτόν που εξουσιάζει τα πάντα, δεν τον φοβούνται όπως πρώτα όχι μόνον οι πιστοί, αλλά και οι ειδωλολάτρες.
Ας είναι προσκυνητός ο Θεός, που μας συμφιλίωσε μαζί Του και άλλαξε τις αποφάσεις Του που στρέφονταν εναντίον μας. Ας είναι ευλογημένος Αυτός που θέλησε να φανερώσει σ’ εκείνη την στιγμή την αιώνια αγάπη Του για την κτίση.

Ο Μωυσής και όλος ο λαός πρόσφεραν αδιάλειπτα την γεμάτη δέος προσκύνηση μπροστά στην ξύλινη Κιβωτό, όπου λέγεται πως είχε σκηνώσει η δόξα του Θεού.

Πώς εξηγείται όμως, ότι ο Θεός όταν παρέδωσε τον Νόμο είπε δια του Μωυσή στον λαό• «να μην λατρέψεις το έργο ανθρώπινων χεριών, κι ούτε κανένα είδωλο ή ομοίωμα» (Πρβλ. Εξ. 20, 4-5), την στιγμή που η Κιβωτός κατασκευάστηκε από τα χέρια ξυλουργών, και οι πλάκες λιθοτομήθηκαν και επιγράφηκαν από τα χέρια του Μωυσή; Το είπε αυτό, και στην συνέχεια μάλιστα τιμώρησε τους Ισραηλίτες, επειδή αυτοί έδωσαν σε τούτα τα αντικείμενα ονόματα ειδώλων, μολονότι η δύναμη του Θεού είχε αποκαλυφθεί ανοιχτά στα αντικείμενα αυτά, που έφεραν το δοξασμένο και τιμημένο όνομά Του. Πράγματι, ο λαός δεχόταν μέσω αυτών την σωτηρία και πολλά οφέλη, και μέσω αυτών επιτελούνταν τρομακτικά υπερφυσικά σημεία.

Έτσι και το σημείο του Σταυρού, όταν εικονιστεί επάνω σε έναν τοίχο ή σε μία πλάκα, ή σχηματιστεί από χρυσό είτε ασήμι, ή κάτι παρόμοιο, ή σκαλιστεί στο ξύλο, αμέσως ενδύεται την θεία δύναμη, και πληρούται από αυτήν. Την ίδια εκείνη δύναμη που κατοικούσε στην Κιβωτό. Κι έτσι ο Σταυρός καθίσταται σκήνωμα της δόξας του Θεού, μεγαλύτερο κι από την Κιβωτό. Όπως ακριβώς η διακονία της Καινής Διαθήκης σε σχέση με τα γεγονότα της Παλαιάς τιμάται περισσότερο από τον Θεό• όπως η διακονία του Χριστού είναι υψηλότερη από εκείνη που δόθηκε δια του Μωυσή• όπως η δημιουργία δίνει μεγαλύτερη τιμή στον άνθρωπο απ’ ότι στα άλαλα αντικείμενα• έτσι και το σημείο του Σταυρού είναι πολύ πιο τιμημένο από την Κιβωτό. Κι αυτό χάρη στην μεγάλη τιμή της ανθρώπινης φύσης, την οποία η Θεότητα πήρε από εμάς και έκανε κατοικία Της. Κι επειδή η θεία και αγαθή χαρά που σκηνώνει στον Υιό του ανθρώπου, και τον μετατρέπει σε τέλειο ναό της, είναι διαφορετική από την χαρά που παλαιά ενοικούσε στην Κιβωτό και στα άλλα άλαλα εκείνα αντικείμενα. Εκείνη ήταν αγαθή μόνον μεταφορικά. Ήταν η σκιά μόνον των αγαθών που έφερε ο Χριστός.

Για τον λόγο αυτό, αν προσκυνούσαμε ένα κατασκευασμένο αντικείμενο με το σχήμα του Σταυρού, δίνοντάς του κάποιο άλλο όνομα, θα τιμωρούμασταν με τον ίδιο τρόπο, όπως αυτοί που εξέπεσαν από την λατρεία του Θεού σε εκείνη των ειδώλων. Εμείς όμως προσκυνούμε τον Σταυρό στο όνομα του Υιού του ανθρώπου, στον οποίον ενοικεί η Θεότητα. Γι’ αυτόν μιλά συνεχώς η Παλαιά Διαθήκη• «Το δωδεκάφυλον…εν εκτενεία νύκτα και ημέραν λατρεύον ελπίζει καταντήσαι» (Εβρ. 26, 7) σ’ Αυτόν. Όλα τούτα τα κατανοούμε κατά την προσευχή θεωρώντας και προσκυνώντας την εικόνα του Σταυρού, γιατί πάνω σ’ αυτήν σταυρώθηκε ο Υιός του ανθρώπου. Μέσω αυτής της εικόνας λαμβάνουμε την θεία δύναμη, και αξιωνόμαστε την βοήθεια του Θεού, την σωτηρία, και τα άρρητα αγαθά του κόσμου τούτου και του μελλοντικού. Κι όλ’ αυτά δια του Σταυρού.

Στο χρυσό ιλαστήριο, που ήταν τοποθετημένο επάνω στην Κιβωτό, αποκαλυπτόταν ανοιχτά η δύναμη του Θεού. Κι ο ιερέας όταν εισερχόταν στα Άγια των Αγίων δεν τολμούσε να υψώσει το βλέμμα του προς αυτό, ούτε να το εξετάσει. Γιατί σ’ αυτό ενοικούσε η τρομερή δόξα της Θεότητος.

Γι’ αυτό η όψη του ιλαστηρίου προκαλούσε μεγαλύτερο φόβο, και δεχόταν μεγαλύτερες τιμές, από όλα τ’ άλλα αντικείμενα, που αποτελούσαν μέρος της διακονίας του ιερέα.
Οι ορθόδοξοι Πατέρες λέγουν, πως το ιλαστήριο συμβόλιζε την ανθρώπινη φύση του Κυρίου μας. Κι αν είναι τόσο φρικτός ο τύπος, πόσο πιο φοβερή θα είναι η Ερμηνεία του τύπου, το αληθινό Αρχέτυπο κάθε συμβόλου και τύπου; Η Πρόνοια απαιτούσε τότε από την παλαιά εκείνη διακονία του ιερέα αυστηρότητα και μεγάλο δέος, όμως τώρα στην καινή εποχή δεσπόζει, αντίθετα, η γλυκύτητα. Γιατί όποιος τολμούσε να φερθεί στα σύμβολα και τους τύπους εκείνους με αμέλεια, ελάμβανε αμέσως την τιμωρία, όπως εκείνοι που κάηκαν από την φωτιά του θυμιατηρίου τους.

Όμως τώρα η Χάρη έχει εκχυθεί χωρίς μέτρο. Η αυστηρότητα έχει καταποθεί από την γλυκύτητα, και έχει επιτραπεί η παρρησία. Κι έχει ακόμη γεννηθεί ένα είδος ατημελησίας, δεν είναι όμως πραγματική, απέχει πολύ απ’ αυτήν. Αποτελεί πλησμονή της παρρησίας. Και αυτή αποδιώχνει τον φόβο, με την άφθονη γλυκύτητα του Θεού που μας σκεπάζει.

Για τους αληθινούς πιστούς, η θέα του Σταυρού δεν είναι μικρό πράγμα. Γιατί όλα τα σύμβολα περιέχονται σ’ αυτόν. Κι όταν υψώνουν τα μάτια και ατενίζουν τον Σταυρό, είναι σαν να θεωρούν το πρόσωπο του Χριστού. Κι έτσι τον ατενίζουν γεμάτοι ευσέβεια. Η όψη του είναι γι’ αυτούς πολύτιμη και φοβερή, και είναι ταυτόχρονα αγαπημένη. Και γίνονται σαν παιδιά, κι η παρρησία τους μεγαλώνει ενώπιον του Κυρίου, όπως ακριβώς τα μικρά παιδιά που μιλούν συνήθως με παρρησία στους γονείς τους, έχοντας πεποίθηση στην αγάπη τους.

Κι όποτε πλησιάζουμε τον Σταυρό, είναι σαν να προσεγγίζουμε το σώμα του Χριστού. Και χάρη στην πίστη μας, έτσι μας φαίνεται.
Ο νους μας, όταν προσεγγίζει και ατενίζει τον Σταυρό, ταξιδεύει μυστικώς προς τον ουρανό. Η μυστική μας όραση καταπίνεται από μια θεωρία του μυστηρίου της πίστης, καθώς αποδίδει τιμές στην ανθρώπινη φύση του Κυρίου μας. Είναι σαν να μετέχει σ’ ένα όραμα αόρατο, απρόσιτο στις αισθήσεις.

Έτσι, δεν διστάζουμε να Τον ονομάζουμε ταυτόχρονα Κύριο, Σωτήρα και Θεό. Είναι καθήκον μας να προσευχόμαστε σ’ Αυτόν, στον Κτίστη.

Πιστεύουμε πως Κύριος, Σωτήρας και Θεός μας είναι ο Υιός του ανθρώπου, που στο όνομά Του προσκυνούμε και ευλαβούμαστε τον Σταυρό Του. Το ίδιο πράττουμε και για καθετί δικό Του. Έτσι δεν διστάζουμε να ονομάσουμε την ανθρώπινη φύση του Κυρίου μας Θεό, Κτίστη και Κύριο, ή να μιλήσουμε γι’ Αυτόν θεοπρεπώς αναφωνώντας πως με τα χέρια Του καταρτίσθηκαν οι αιώνες και δημιουργήθηκαν τα πάντα. Γιατί ο Λόγος ενοίκησε με το θέλημά Του στην ανθρώπινη φύση. και της έδωσε την τιμή της Θεότητός Του. Και της έδωσε εξουσία πάνω στα πάντα. Γιατί Αυτός, μέσω της ανθρώπινης φύσης Του, έμελλε να πληρώσει την κτίση με μεγάλα αγαθά. Και η αρχή έγινε με τον Σταυρό, στον οποίον ο Κύριος προσήλθε για χάρη της κτίσης. Αυτός, που ακόμη και οιάγγελοι έλαβαν διαταγή να τον λατρεύουν, όπως λέγει και ο μακαριστός Παύλος: «όταν δε πάλιν εισαγάγει τον Πρωτότοκον εις την οικουμένην, λέγει και προσκυνησάτωσαν αυτώ πάντες άγγελοι Θεού» (Εβρ. 1, 6). Έτσι, μαζί με τον Λόγο προσκυνείται χωρίς διάκριση, με μία μοναδική προσκύνηση, και η ανθρώπινη φύση του Κυρίου μας. ενώ οι δύο φύσεις και μαζί οι ιδιότητές τους διατηρούνται ακέραιες, ωστόσο η προσκύνηση είναι μία.

Γιατί πιστεύουμε, πως ό,τι αφορά την ανθρώπινη φύση του Κυρίου ανυψώνεται προς τον Λόγο, ο οποίος την ενώνει με τον εαυτό Του, γιατί ο Λόγος θέλησε, η ανθρώπινη φύση να μετέχει στην τιμή και την προσκύνησή Του. Και όλα τούτα τα φανέρωσε μέσω του Σταυρού. Μέσω αυτού του αντικειμένου, που οι άπιστοι τόσο καταφρονούν, εμείς αποκτήσαμε μια ακριβή γνώση του Κτίστη.
Μέσω του Χριστού, όλα τα έλλογα όντα αξιώθηκαν την αληθινή αγάπη του Κτίστη, την αγάπη που τα συνδέει μεταξύ τους. Κι αυτό συμβαίνει όχι μόνο στους ανθρώπους, αλλά και στους αγγέλους. Κι έτσι ομολογείται από τους πάντες ο ένας Θεός και Κύριος του παντός.

Γιατί ο Σταυρός είναι το ένδυμα του Χριστού, όπως η ανθρώπινη φύση του Χριστού είναι το ένδυμα της Θεότητας. Κι έτσι ο Σταυρός αποτελεί τύπο του αληθινού Πρωτοτύπου, ως την ώρα που Αυτό θα αποκαλυφθεί. Και τότε, κανένας τύπος δεν θα είναι πια απαραίτητος. Γιατί η θεία Φύση ενοικεί αχωρίστως στην ανθρώπινη φύση, ατέρμονα, αιώνια, και χωρίς όρια. Κι έτσι ο Σταυρός γίνεται για εμάς ο τόπος όπου σκηνώνει η δόξα του Υψίστου, ο ναός του Κυρίου, ο ωκεανός των μυστηρίων της θείας Οικονομίας.

Το σημείο του Σταυρού μας αποκαλύπτει μέσω του οφθαλμού της πίστης το μυστήριο εκείνο που έλαβε χώρα και στις δύο Διαθήκες. Το σημείο του Σταυρού συνιστά το επισφράγισμα της Οικονομίας του Σωτήρα μας.

Οπότε ατενίζουμε με σταθερά αισθήματα και κατάνυξη τον Σταυρό, συγκεντρώνεται μέσα μας η μνήμη όλης της Οικονομίας του Σωτήρα, και φανερώνεται στον εσωτερικό οφθαλμό.

Σ’ Αυτόν «κατοικεί παν το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς» (Κολ. 2, 9). Κι Αυτός είναι που περπατά σαν ένας κοινός άνθρωπος, κτυπώντας τις πόρτες των αμαρτωλών. Όπως λέει ο προφήτης Ησαΐας, «το είδος αυτού άτιμον, εκλείπον παρά πάντας ανθρώπους», και «ουκ έστιν είδος αυτώ ουδέ δόξα» (Ησ. 53, 3/2).

Τι θαύμα! Ως άνθρωπος, ο Κτίστης εισέρχεται στα σπίτια τελωνών και πορνών. Κι αυτοί ανταποκρίνονται χάρη στην δική Του ενέργεια. Εκείνος τους ενθαρρύνει, Εκείνος με την διδασκαλία Του παρέχει την βεβαιότητα της καταλλαγής, Εκείνος επισφράγισε τον λόγο της αλήθειας με αληθινές μαρτυρίες, δηλαδή με θαύματα και σημεία. Είναι Εκείνος που με το κάλλος της όψης Του έλκυσε όλο το σύμπαν, με την αγάπη Του, σε μία μόνη ομολογία του Θεού, σε μία μόνη ομολογία του Κυρίου των πάντων, Είναι Εκείνος, που στον κάθε ένα ενέσπειρε την γνώση του Κτίστη.
Όλοι όσοι δέχθηκαν την διδασκαλία Του είδαν την ελπίδα που Εκείνος κήρυξε να επαληθεύεται. Γιατί Αυτός επισφράγισε τα λόγια Του με το ίδιο Του το αίμα. Διότι με τον θάνατο και την ανάστασή Του επαλήθευσε τους δώδεκα άνδρες. Αυτούς, που η πρόγνωση του Θεού είχε εκλέξει από όλο το γένος του Αδάμ για την διακονία Του. Μέσα σε άφατη αίγλη ο Πατέρας ύψωσε τον Χριστό κοντά Του, στον ουρανό. Στον τόπο εκείνο, που κανένα κτίσμα δεν πάτησε ποτέ. Στον τόπο, όπου ο Θεός προσκάλεσε όλα τα έλλογα όντα, ανθρώπους και αγγέλους, στην ευλογημένη Του Βασιλεία, για να αγάλλονται μέσα στο θείο φως που ενδύθηκε η ανθρώπινη φύση του Κυρίου. Η ανθρώπινη εκείνη φύση που είναι πλήρης αγιότητας, που περιβάλλεται από άρρητη δόξα και αίγλη. Αυτή που υπάρχει μαζί με τον Θεό.

Αυτά είναι τα μυστήρια που κρύβει μέσα του ο αγιασμένος τύπος του Σταυρού. Κι αυτά είναι η αιτία των θαυμάτων, που επιτελεί ο Κτίστης σ’ όλον τον κόσμο μέσω του τύπου του Σταυρού, του τύπου αυτού που προσκυνούμε και τιμούμε με χαρά. Διότι αυτό είχε σχεδιάσει προαιώνια ο Κτίστης στον νου Του. διότι μέσω του τύπου αυτού θέλησε ο Θεός να δώσει σ’ όλους τη γνώση της δόξας Του, θέλησε να κερδηθεί για όλους η ελευθερία.

Ευλογημένος ο Θεός, που διαρκώς προσπαθεί με υλικά αντικείμενα να μας οδηγήσει, με τρόπο συμβολικό, στην γνώση της αόρατης Φύσης Του. Ευλογημένος Αυτός που εντυπώνει στον νου μας την μνήμη της Πρόνοιάς Του, αυτής που πάντοτε ενεργούσε, σ’ όλες τις γενιές. Της Πρόνοιας, που μέσω ορατών μορφών δέσμευε τον νου μας με την αγάπη για την μυστική Ύπαρξή Του.
Ας αγάλλονται οι καρδιές μας με τα μυστήρια της πίστης μας• κι ας χαιρόμαστε που ο Θεός μεριμνά τόσο για εμάς. Ας διεισδύσουμε με την θεωρία της διάνοιας στις θαυμαστές πράξεις Του, που για χάρη μας ενεργεί. Ας χαρούμε την ελπίδα που αποκαλύφθηκε σ’ εμάς, τα παιδιά του Χριστού, δια του μυστηρίου της Καινής Διαθήκης. Της Διαθήκης, που λάβαμε από το χέρι Του.
Προσκυνητός ο Θεός, που έκανε τα πάντα για την σωτηρία μας, για να μας φέρει κοντά Του πριν αποκαλύψει τον μελλοντικό Του κόσμο, τον κόσμο εκείνο, όπου θα λάβουμε τα αγαθά που αρμόζουν στα παιδιά του Θεού.

Προσκυνητό και το μυστήριο της δύναμης του Σταυρού. Γιατί μέσω αυτού μας δόθηκαν όλα τα χαρίσματα, μέσω αυτού αξιωθήκαμε την γνώση των αγγέλων μέσω της δύναμης, δια της οποίας δημιουργήθηκαν όλα τα κτίσματα, ορατά και αόρατα.

Στην θεία Φύση αρμόζει κάθε ύμνος, αξίζει κάθε δοξολογία. Αξίζουν τα πάντα σ’ Αυτήν που μας δημιούργησε και μας έδωσε όλα τούτα τα αγαθά, σ’ Αυτήν που θα μας δώσει και άλλα. Σ’ Αυτήν αρμόζει η προσκύνηση, τιμή και δόξα στον αιώνα του αιώνος, αμήν.